الماس دریای نور جفتِ الماس کوه نور است یا الماس نورالعین؟

نادرشاه افشار در سال 1118 ه.ش بعد از لشکرکشی به هند غنائم زیادی را با خود به ایران آورد به طوری که برای حمل این غنائم از 700 فیل و 4000 شتر و 12000 اسب استفاده کرد. الماس‌ها و سنگ‌های قیمتی زیادی در این غنائم بودند. دو الماس بسیار معروف دریای نور و کوه نور هم درمیان این غنائم بودند. نام این دو الماس توسط نادرشاه تعیین شد. یکی الماسی بی‌رنگ به وزن حدود 186 قیراط و دیگری الماسی صورتی به وزن حدود 240 قیراط. نادرشاه الماس بی‌رنگ را کوه نور و الماس صورتی را دریای نور نامید.

با وجود اینکه این دو الماس با هم به ایران آورده شدند و توسط نادرشاه نامگذاری شدند، اما جفتِ هم نیستند. همانطور که اشاره شد کوه نور الماسی بی‌رنگ و دریای نور الماسی به رنگ صورتی است.

الماس کوه نور بعد از ترور نادرشاه طی اتفاقاتی از ایران خارج شد و اکنون روی تاج ملکه مادر در انگلستان است. اطلاعات کامل درباره تاریخچه الماس کوه نور را اینجا بخوانید.

اما دریای نور و جفتِ آن در ایران باقی ماند و اکنون در خزانه جواهرات ملی ایران نگهداری می‌شود.

ببرسی تحقیقات موجود درباره الماس دریای نور

در سال ۱۳۴۷ ه.ش. تیمی از طرف دانشگاه سلطنتی تورنتوی کانادا برای بررسی گنجینه جواهرات خزانه ملی، وارد ایران شدند و تحقیقات گسترده‌ای روی جواهرات ایران انجام دادند. نتایج این تحقیقات در قالب یک کتاب با نام جواهرات سلطنتی ایران به چاپ رسید. اطلاعاتی که در این نوشته موجود است بر اساس مطالب این کتاب می‌باشد.

این تیم طی تحقیقات خود متوجه شدند الماس دیگری در خزانه ملی جواهرات ایران وجود دارد که از لحاظ رنگ و سایر مشخصات فیزیکی و شیمیایی کاملا مشابه الماس دریای نور است. این الماس با وزن حدود 60 قیراط به نام الماس نورالعین معروف است و روی تاجی با همین نام قرار گرفته‌است. تاج نورالعین در سال 1338 ه.ش. توسط جواهرساز آمریکایی، هری وینستون برای مراسم ازدواج فرح دیبا و محمدرضا پهلوی ساخته شد.

تحقیق درباره مستندات مربوط به الماس دریای نور مشخص کرد در زمان لطفعلی خان زند، سرهارفورد جونز سنگی با همین رنگ را در بین جواهرات شاه ایران دیده بوده‌است.

طبق نوشته‌های سرهارفورد این الماس احتمالا همان گرند تیبل، الماس معروفی بوده که تاورنیه در سال 1642 م در هندوستان دیده بوده‌است.

گرند تیبل حدود 240 قیراط وزن داشته اما دریای نور که اکنون روی پیش‌کلاهی در خزانه ملی جواهرات است وزنی بین 175 تا 195 قیراط دارد. وزن الماس نورالعین هم حدود 60 قیراط است. اطلاعات کامل درباره الماس نورالعین را اینجا بخوانید.

تحقیقات نشان داد که به احتمال زیاد بعد از مرگ فتحعلیشاه قاجار، دریای نور به دلایلی برش خورده است زیرا روی یکی از وجوه آن نام فتحعلیشاه به همراه سال فوتش حک شده است. داستان کامل الماس دریای نور را اینجا بخوانید.

مجموع وزن این دو سنگ با احتساب میزان هدر رفت سنگ هنگام برش تقریبا برابر با وزن گرند تیبل است. محققان به این نتیجه رسیدند که نورالعین و دریای نور هر دو قسمت‌هایی از الماسی بودند که نادرشاه آن را دریای نور نامید.

بنابراین جفت دریای نور، الماس نورالعین است نه الماس کوه نور!!